Bevers en dassen bedreigen dijken in het rivierengebied. Dijken worden versterkt om tunnels en schade te voorkomen en de waterveiligheid te waarborgen.
Dijken versterkt tegen schade
In het rivierengebied vormen bevers en dassen een groeiend risico voor de dijken. Deze dieren, hoewel belangrijk voor de biodiversiteit, graven diepe tunnels die de stabiliteit van dijken in gevaar brengen. Binnen het project Meanderende Maas, dat loopt van Ravenstein tot Lith, worden dijken versterkt om de waterveiligheid te waarborgen. Zonder ingrijpen kunnen de gangenstelsels van deze dieren leiden tot dijkdoorbraken, met overstromingen als gevolg.
Bevers keren terug
Sinds de herintroductie van bevers in 1988 in Nederland, is hun populatie explosief gegroeid. Ooit uitgestorven in 1826 door overbejaging, leven er nu naar schatting meer dan 6000 bevers in het land. Vooral in de uiterwaarden van het projectgebied Meanderende Maas zijn acht beverterritoria vastgesteld, met zo’n vijftig dieren. Bevers graven bij hoog water diepe tunnels in de dijken, soms tot twintig meter diep. Dit vergroot de kans op een dijkdoorbraak met een factor 10 tot 100, volgens het Expertisenetwerk Waterveiligheid.
Bescherming en veiligheid
Bevers zijn in heel Europa beschermde dieren, en ook in Nederland mag ingrijpen alleen in uitzonderlijke gevallen. Waterschappen zoals Aa en Maas zoeken naar duurzame oplossingen om samen te leven met de bevers, zonder de waterveiligheid in gevaar te brengen. Zo worden op kritieke plekken maatregelen genomen, zoals het aanleggen van beverterpen in de uiterwaarden, waar bevers bij hoog water een veilige plek kunnen vinden.
Dassen veroorzaken schade
Naast bevers veroorzaken ook dassen schade aan de dijken. In 2021 leidde hun graafwerk bij Linden tot water dat via dassenholen de binnenkant van de dijk bereikte. Directe maatregelen, zoals het aanleggen van steunbermen en het verwijderen van bomen en struiken, waren nodig om verdere schade te voorkomen. Net als bij bevers wordt er bij dijkversterkingen gaas aangebracht om het graven te ontmoedigen, en worden alternatieve dassenburchten gecreëerd.
Toekomstige maatregelen
Voor het tegengaan van schade door bevers en dassen is binnen het project Meanderende Maas ongeveer 7,5 miljoen euro gereserveerd. Door de rivier meer ruimte te geven en de uiterwaarden natuurvriendelijk in te richten, ontstaat er meer leefgebied voor deze dieren. Hoewel dit op termijn kan leiden tot een grotere populatie, verwacht men geen onbeperkte groei, aangezien bevers territoriaal zijn en hun gebied fel verdedigen. Waterschappen pleiten voor een landelijke aanpak, vooral voor de problemen veroorzaakt door dassen.
Waakzaam in het rivierengebied
Met de versterking van de 26 kilometer lange Maasdijk tussen Ravenstein en Lith worden 270.000 bewoners en bedrijven beter beschermd tegen hoog water. De uitdaging blijft om de balans te vinden tussen natuurbehoud en waterveiligheid. Door tijdig in te grijpen en innovatieve oplossingen toe te passen, hopen de betrokken partijen de risico’s van diepe tunnels door bevers en dassen te minimaliseren.