Niemandsland: Unieke Belgische Exclave in Nederland

BRABANT – Ontdek het bijzondere verhaal van Niemandsland in Brabant, een stukje grasland met een unieke geschiedenis tussen Nederland en België.

Een verloren stukje grond

Het is een postzegel op de kaart van Brabant, niet veel groter dan vijftig bij vijftig meter. Dit stukje grasland, gelegen bij Ulicoten, was eeuwenlang in het bezit van een boer. Toen België in 1830 in opstand kwam tegen Nederland, werden de landsgrenzen opnieuw getekend. Maar juist over dit kleine gebiedje bleef onduidelijkheid bestaan. Tot 1995 had het geen officieel thuisland en kreeg het de toepasselijke naam: Niemandsland. De grond van dit unieke stukje Brabant bleek een fortuin waard, vooral toen het in kleine zakjes werd verkocht.

Grond te koop

In 1991 ontstond er rumoer in het doorgaans stille Niemandsland. Grondeigenaar Jan Smeekens stak zijn spade in de grond, terwijl buren en belangstellenden toekeken. Ad Jacobs, voorzitter van heemkundekring Amalia van Solms, was erbij om het bijzondere moment vast te leggen. De grond werd namelijk niet zomaar opgegraven: het werd verkocht in kleine zakjes als historisch aandenken.

Niemandszand als souvenir

Leden van de heemkundekring vulden 317 zakjes met het zogenoemde Niemandszand. Elk zakje kreeg een uniek nummer en werd voor één gulden per stuk verkocht. De opbrengst ging naar de heemkundekring. Hoewel de exacte verkoopcijfers niet meer bekend zijn, zijn er nog enkele zakjes over. Sinds 1995 behoort Niemandsland officieel tot België, maar wordt het volledig omringd door Nederlands grondgebied. Dit maakt de overgebleven zakjes Niemandszand tot een bijzonder verzamelobject.

Aantrekkingskracht

Tijdens de periode van stateloosheid had Niemandsland een sterke aantrekkingskracht. Volgens National Geographic overwoog de Femisbank ooit een vestiging in dit gebied, zodat klanten anoniem geld konden storten. Dit plan ging echter nooit door. In 1991 gebruikten twee zendamateurs Niemandsland zelfs voor een internationale radio-uitzending. De bijzondere status van het gebied maakte het jarenlang een unieke plek.

Een ingewikkelde grens

De grens tussen Nederland en België is nergens zo ingewikkeld als in Baarle-Nassau en Baarle-Hertog. De dorpen zijn sterk met elkaar verweven en de landsgrenzen lopen er kriskras doorheen. Dat Niemandsland, volledig omgeven door Nederlands grondgebied, nu officieel Belgisch is, past helemaal bij deze unieke regio.

U kunt het uitgebreide online artikel lezen op de website van National Geographic.

Deel artikel
Meer over

Net binnen

Lees meer