BRABANT – De afgelopen maanden is het flink nat geweest in Nederland, en dat geldt zeker voor Brabant. De overvloedige regenval roept de vraag op: kan het ook té veel regenen voor de natuur? Terwijl regen een zegen kan zijn voor de natuur, zijn er ook nadelen. Staatsbosbeheerders Martijn Boosten en Henk-Jan van der Veen geven hun inzichten over de impact van deze regen op de Brabantse bossen.
Regen voor de natuur
Regen, regen en nog eens regen. De laatste maanden heeft Nederland te maken gehad met aanzienlijke neerslag. Voor een mooie boswandeling in de Brabantse natuur is het tegenwoordig essentieel om een regenjas en kaplaarzen mee te nemen. Maar kan het ook te veel regenen voor de natuur?
Bossen en wortelproblemen
De afgelopen jaren hebben veel bossen geleden onder droogte, maar de huidige hoge waterstanden lijken een opluchting. Martijn Boosten, bosadviseur, waarschuwt echter dat een te hoge waterstand ook problemen kan veroorzaken. In het Leenderbos staan de boomwortels bijvoorbeeld onder water. Dit komt vooral in laaggelegen gebieden voor, waar de bomen minder diep wortelen door de standaard hoge grondwaterstand. Als dit te lang duurt, vooral in het groeiseizoen, kunnen de wortels afsterven. Boomsoorten zoals elzen en wilgen kunnen beter tegen natte omstandigheden dan beuken en eiken, die gevoeliger zijn voor langdurig hoge waterstanden.
Natte winters
Hoewel de overvloedige regenval problemen kan opleveren, wijst boswachter Henk-Jan van der Veen op de positieve effecten. De Nederlandse natuur is ingesteld op natte winters, en die hebben ze ook nodig. Insecten kunnen echter problemen krijgen door schimmels als het te lang vochtig blijft, vooral tijdens de wintermaanden. Volgens Henk-Jan zijn natte zomers schadelijker. Bijvoorbeeld, grasvlinders kunnen zich niet voortplanten als grasland overstroomt. Bovendien kunnen vlinderpoppen beschimmelen door het vocht.
Effect op de bodem
Naast de impact op bomen en insecten, heeft de regen ook invloed op de bodem. Henk-Jan merkt op dat de neerslag heeft bijgedragen aan het herstel van het grondwaterpeil. Maar te veel regen kan negatieve gevolgen hebben, vooral voor het bodemleven. Bodemdieren hebben niet alleen vocht nodig, maar ook zuurstof. In gebieden met een hoge grondwaterstand kan zuurstofgebrek optreden, wat schadelijk is voor het bodemleven.
Regen
De vraag is of de regenval voldoende is geweest om toekomstige droogte tegen te gaan. Volgens Henk-Jan biedt het in ieder geval een goede start, maar hij waarschuwt dat de zomer cruciaal is. Ook vorig jaar begon nat, maar een droge juni en juli maakten de situatie weer problematisch. Martijn voegt hieraan toe dat veel bossen, vooral die op zandgronden, nog steeds kwetsbaar zijn. In hogere gebieden zakt het water snel weg, waardoor boomwortels niet profiteren van de regen. Zo kan een droge zomer alsnog voor vochttekorten zorgen in gebieden zoals de Veluwe, waar het grondwater diep onder het maaiveld ligt.
Klimaatverandering
Henk-Jan benadrukt dat klimaatverandering de situatie nog uitdagender maakt. Natte periodes en droge fases worden extremer en duren langer. Dit maakt de natuur in Nederland kwetsbaarder. Bossen en andere natuurgebieden hebben baat bij een evenwicht tussen regenachtige en droge dagen. Door de toenemende extremen wordt dat evenwicht echter steeds moeilijker te behouden.