BRABANT – Teveel regen kan vissen in gevaar brengen door zuurstoftekort in het water. Ontdek hoe regenval en kwelwater de zuurstofvoorziening verstoren en vissen schaadt.
Hevige regenval
Vissen leven comfortabel in water, maar hevige regenval betekent stress voor uw vissen en kan een bedreiging vormen voor hun gezondheid. Vooral na langdurige regenbuien zijn er vaak dode of naar lucht happende vissen te zien. Maar hoe komt dat? Het antwoord ligt in de samenstelling van het water dat tijdens deze buien ontstaat.
Kwelwater
Wanneer het dagenlang blijft regenen, raakt de bodem verzadigd met water. Dit leidt tot een stijging van het grondwater, wat ervoor zorgt dat kwelwater onder druk naar boven komt in sloten en vijvers. Dit kwelwater bevat veel kalk en ijzer. Zodra het ijzer in contact komt met zuurstof, vindt er een chemische reactie plaats. Deze reactie, bekend als ijzeroxidatie, onttrekt zuurstof uit het water. Dit leidt tot een tekort aan zuurstof voor vissen, wat voor hen levensbedreigend kan zijn. Daarnaast kleurt het water vaak roestbruin en kan er een olieachtige laag op ontstaan. Hoewel deze laag er zorgwekkend uitziet, is het een natuurlijk fenomeen veroorzaakt door ijzerbacteriën.
Je kunt dit natuurlijke verschijnsel zelf herkennen: als je de olieachtige laag aanraakt en deze breekt op het wateroppervlak om vervolgens weer samen te komen, is het afkomstig van kwelwater.
Zuurstoftekort
Vissen hebben, net als andere levende wezens, zuurstof nodig om te overleven. In normale omstandigheden zoeken ze instinctief water op waar meer zuurstof aanwezig is. Dit doen ze vaak door naar stromend water te zwemmen, waar de zuurstofconcentratie hoger is. Maar soms zijn de omstandigheden zo extreem dat vissen niet in staat zijn om snel genoeg zuurstofrijk water te vinden.
Wanneer er weinig zuurstof in het water aanwezig is, kost het de vissen veel energie om adem te halen. Hierdoor worden ze minder mobiel en kunnen ze niet tijdig naar betere plekken zwemmen. Dit leidt ertoe dat sommige vissen aan de oppervlakte naar lucht gaan happen, een signaal dat er sprake is van een ernstig zuurstoftekort.
Vissen happen naar lucht
Tijdens warme zomerdagen zie je vaker dat vissen naar lucht happen. Dit komt doordat warm water minder zuurstof kan bevatten dan koud water. Wanneer de watertemperatuur stijgt, bijvoorbeeld tot boven de 25°C, daalt de hoeveelheid zuurstof die het water kan vasthouden. Vooral in vijvers, waar vaak veel vissen op een beperkte ruimte zitten, kan dit snel tot zuurstoftekorten leiden. Hoewel tijdens het groeiseizoen normaal gesproken geen problemen ontstaan met de zuurstofvoorziening, kunnen extreme weersomstandigheden de situatie verergeren.
Waterschap
Wanneer er meldingen binnenkomen van dode of naar lucht happende vissen, gaat het waterschap ter plaatse om het zuurstofgehalte in het water te meten. Als het zuurstofgehalte te laag is, worden er maatregelen genomen. Dit kan variëren van het aanvoeren van zuurstofrijk water door een gemaal te activeren tot het verplaatsen van vissen naar een betere locatie. In sommige gevallen helpt het om het water te beluchten. Maar er zijn ook situaties waarin de natuur haar eigen herstel moet doen, omdat te veel menselijke interventie het probleem kan verergeren.
Regenval in vijvers
In vijvers kan hevige regenval, zoals de zware buien die steeds vaker voorkomen, ook problemen veroorzaken. Dit komt doordat vijvers kleine, kunstmatige waterlichamen zijn die gevoeliger zijn voor grote hoeveelheden regen. Wanneer er in korte tijd veel water in de vijver valt, kan het zuurstofgehalte in het water drastisch afnemen, wat opnieuw leidt tot problemen voor de vissen.
Het is daarom belangrijk om, zeker in de zomermaanden, extra alert te zijn op de waterkwaliteit in vijvers. Regelmatige controle en eventueel het beluchten van de vijver kunnen voorkomen dat vissen lijden onder de gevolgen van extreme regenval.